Η Πόρτα Νίγκρα (στα λατινικά: Porta Nigra, δηλ. Μαύρη Πόρτα· γερμανική αντιστοιχία: Schwarzes Tor ) είναι ρωμαϊκή πύλη στο Τριρ, της Γερμανίας. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ρωμαϊκή πύλη που διασώζεται βόρεια των Άλπεων. Η ονομασία Πόρτα Νίγκρα, που έχει τις ρίζες της στο Μεσαίωνα, προέρχεται από το σκούρο χρώμα που έχουν οι πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν για τη κατασκευή της. Η ρωμαϊκή ονομασία της πύλης δεν είναι γνωστή.
Η Πόρτα Νίγκρα μαζί με άλλα ρωμαϊκά μνημεία στο Τριρ ανήκουν στο κατάλογο με τα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της ΟΥΝΕΣΚΟ.
Η Πόρτα Νίγκρα χρονολογείται το 170 μ.Χ. και χρησιμοποιήθηκε μέχρι το τέλος της ρωμαϊκής εποχής στο Τριρ.
Η ρωμαϊκή πόλη του Τριρ είχε σχήμα περίπου ορθογώνιο και οι δύο βασικές οδοί της είχαν κατεύθυνση από βορρά προς νότο και από ανατολή προς δύση, όπως συνέβαινε σε όλες τις ρωμαϊκές πόλεις. Στα άκρα των δύο οδών βρίσκονταν η Πόρτα Νίγκρα και η Porta Media και η Porta Alba και η Porta Inclyta αντίστοιχα. Από τις τέσσερις πύλες μόνο η Πόρτα Νίγκρα έχει διασωθεί.
Στις αρχές του Μεσαίωνα οι ρωμαϊκές πύλες του Τριρ δε χρησιμοποιούνταν πλέον και οι κάτοικοι άρχισαν να αφαιρούν τα υλικά με τα οποία είχαν κατασκευαστεί για να φτιάξουν άλλα κτίσματα. Στην Πόρτα Νίγκρα ειδικότερα τα ίχνη της καταστροφής είναι εμφανή στη βόρεια πλευρά της πύλης. Μετά το 1028 στα ερείπια της Πόρτα Νίγκρα έζησε ως ερημίτης ο Όσιος Συμεὼν ο Σιναΐτης. Μετά το θάνατό του το 1035 και την αγιοποίηση του χτίστηκε δίπλα στη ρωμαϊκή πύλη μοναστήρι προς τιμήν του και η Πόρτα Νίγκρα μετατράπηκε σε εκκλησία.
Η εκκλησία στην Πόρτα Νίγκρα λειτουργούσε μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα οπότε ο Ναπολέων Βοναπάρτης έκλεισε τόσο αυτή όσο και το μοναστήρι του Οσίου Συμεών και επανέφερε την πύλη στην αρχική της μορφή. Σύμφωνα με ένα τοπικό θρύλο ο Βοναπάρτης ήθελε κατεδαφίσει τελείως το κτίσμα αλλά οι ντόπιοι τον έπεισαν να μη το κάνει λέγοντάς του ότι πριν μετατραπεί σε εκκλησία ήταν χώρος όπου οι Γαλάτες τελούσαν τις γιορτές τους. Κατά μια άλλη εκδοχή οι ντόπιοι έπεισαν το Βοναπάρτη να το επαναφέρει στην αρχική μορφή του όταν του είπαν ότι είχε ρωμαϊκή προέλευση.
