Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (λατινικά: Parlamentum Europaeum) αποτελεί το εκλεγμένο κοινοβουλευτικό όργανο της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Εκλέγεται κάθε πέντε χρόνια με άμεσες, γενικές εκλογές που διεξάγονται την ίδια περίοδο στα κράτη μέλη.
Ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου είναι ο Ιταλός Αντόνιο Ταγιάνι, ο οποίος εκλέχτηκε τον Ιανουάριο του 2017.
Ο ρόλος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου περιλαμβάνει:
Η Ολομέλεια του κοινοβουλίου συνέρχεται για μία εβδομάδα κάθε μήνα στο Στρασβούργο, ενώ οι συνεδριάσεις των κοινοβουλευτικών επιτροπών και έκτακτες σύνοδοι, πραγματοποιούνται στις Βρυξέλλες. Έδρα της Γενικής Γραμματείας του Ευρωπαϊκού κοινοβουλίου είναι το Λουξεμβούργο.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αντιπροσωπεύει περίπου 450 εκατομμύρια πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποτελείται σήμερα από 751 ευρωβουλευτές.
Οι εκλογές για την ανάδειξη των ευρωβουλευτών λαμβάνουν χώρα κάθε πέντε χρόνια, με άμεση, καθολική και μυστική ψηφοφορία που διεξάγεται την ίδια χρονική περίοδο σε όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Μέχρι σήμερα, δεν υπάρχει ένα ενιαίο εκλογικό σύστημα, ωστόσο έχουν προταθεί από το κοινοβούλιο κοινές αρχές για την εκλογή των ευρωβουλευτών. Σύμφωνα με τις κυριότερες από αυτές, εφαρμόζεται:
Η κατανομή των εδρών στα κράτη μέλη, στηρίζεται εν μέρει στην πληθυσμιακή κατάσταση των χωρών, έτσι ώστε μικρότερα σε πληθυσμό κράτη να εκπροσωπούνται από λιγότερους βουλευτές. Ωστόσο, δεν τηρείται η αναλογική κατανομή με μοναδικό κριτήριο αυτό του πληθυσμού, καθώς προκειμένου να ενισχυθούν οι μικρότερες χώρες μέλη, εκπροσωπούνται από περισσότερους βουλευτές σε σχέση με τον αριθμό που αντιστοιχεί στην πληθυσμιακή τους κατάσταση. Για παράδειγμα, το Λουξεμβούργο κατέχει έξι έδρες, ενώ με βάση τον πληθυσμό της χώρας θα έπρεπε να κατέχει μόλις μία.
Κατανομή εδρών από το 2014 | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Χώρα μέλος | Έδρες | Ποσοστό | Χώρα μέλος | Έδρες | Ποσοστό | |
Γερμανία | 96 | 12.8% | Αυστρία | 18 | 2.4% | |
Γαλλία | 74 | 9.9% | Βουλγαρία | 17 | 2.3% | |
Ηνωμένο Βασίλειο | 73 | 9.7% | Δανία | 13 | 1.7% | |
Ιταλία | 73 | 9.7% | Φινλανδία | 13 | 1.7% | |
Ισπανία | 54 | 7.2% | Σλοβακία | 13 | 1.7% | |
Πολωνία | 51 | 6.8% | Κροατία | 11 | 1.5% | |
Ρουμανία | 32 | 4.3% | Ιρλανδία | 11 | 1.5% | |
Ολλανδία | 26 | 3.5% | Λιθουανία | 11 | 1.5% | |
Βέλγιο | 21 | 2.8% | Λετονία | 8 | 1.1% | |
Τσεχία | 21 | 2.8% | Σλοβενία | 8 | 1.1% | |
Ελλάδα | 21 | 2.8% | Κύπρος | 6 | 0.8% | |
Ουγγαρία | 21 | 2.8% | Εσθονία | 6 | 0.8% | |
Πορτογαλία | 21 | 2.8% | Λουξεμβούργο | 6 | 0.8% | |
Σουηδία | 20 | 2.7% | Μάλτα | 6 | 0.8% |
Τα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου οργανώνονται σε πολιτικές ομάδες πολυεθνικού χαρακτήρα και δεν ανήκουν σε εθνικούς συνασπισμούς ή εθνικές αντιπροσωπείες. Σήμερα υπάρχουν συνολικά επτά ομάδες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από συγκεριμένες πολιτικές και ιδεολογικές τοποθετήσεις, αν και κανένας βουλευτής δεν δεσμεύεται να ακολουθήσει αυστηρά μία πολιτική γραμμή. Μία μειοψηφία μη εγγεγραμμένων βουλευτών, δεν ανήκει σε καμία πολιτική ομάδα.
Η σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, όπως διαμορφώθηκε μετά τις Ευρωεκλογές του 2014 φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.
Πολιτική ομάδα | Έδρες |
Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (Ομάδα Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου) (Χριστιανοδημοκράτες) (ΕΛΚ) | 219 |
Ομάδα του Ευρωπαϊκού Σοσιαλιστικού Κόμματος (ΕΣΚ) | 191 |
Ομάδα των Συντηρητικών και Μεταρρυθμιστών (ECR) | 72 |
Συμμαχία Φιλελευθέρων και Δημοκρατών για την Ευρώπη (ΣΦΔ) | 68 |
Ευρωπαϊκή Ενωτική Αριστερά/Αριστερά των Πρασίνων των Βορείων Χωρών | 52 |
Οι Πράσινοι-Ευρωπαϊκή Ελεύθερη Συμμαχία(Π-ΕΕΣ) | 50 |
Ευρώπη της Ελευθερίας και της Δημοκρατίας (EFD) | 47 |
Μη εγγεγραμμένοι | 52 |
Πρόδρομος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου υπήρξε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ), που ιδρύθηκε το 1951, μεταξύ της Γαλλίας, της Δυτικής Γερμανίας, της Ιταλίας, του Βελγίου, του Λουξεμβούργου και της Ολλανδίας. Για πρώτη φορά συνεδρίασε το Σεπτέμβριο του 1952 σχετικά με θέματα συνεργασίας αποκλειστικά στον τομέα του άνθρακα και του χάλυβα. Με δεδομένη την επιτυχία της ΕΚΑΧ, οι ίδιες χώρες ενοποίησαν περισσότερους τομείς της οικονομίας τους και το 1957, με τη Συνθήκη της Ρώμης, ιδρύθηκε η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Ατομικής Ενέργειας (EΥΡATOM) και η Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα (ΕΟΚ). Το 1967, τα όργανα των τριών Κοινοτήτων συγχωνεύτηκαν και από τότε υπάρχει ένα Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.