Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (πολωνικά: Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (Kościół Mariacki)) είναι πλίνθινη γοτθική εκκλησία στην Κρακοβία του οποίου η σημερινή μορφή χρονολογείται από τον 14ο αιώνα (αρχικά είχε χτιστεί στις αρχές του 13ου αιώνα). Ο ναός βρίσκεται στην πλατεία της κεντρικής αγοράς, στην παλαιά πόλη της Κρακοβίας. Έχει ύψος 80 μέτρα και γνωστή για το ξύλινο τέμπλο του όποιο σκάλισε ο Φάιτ Στος.
Κάθε ώρα, παίζεται ένα σήμα τρομπέτας - το οποίο αποκαλείται το
Χεϊνάλ μαριάτσι- από τη κορυφή του ψηλότερου από τα δύο
κωδωνοστάσια. Στο μέσο της μελωδίας ηχεί πένθιμος τόνος ώστε να
τιμήσουν το διάσημο τρομπετίστα του 13ου αιώνα ο οποίος δέχθηκε
βέλος στο λαιμό ενώ προειδοποιούσε τη πόλη για την επίθεση των
Μογγόλων. Το σήμα αντηχεί σε όλη την Πολωνία και μεταδίδεται
ζωντανά από τον εθνικό πολωνικό ραδιοφωνικό σταθμό 1.
Ο ναός έχει υπάρξει ως μοντέλο για πολλές εκκλησίες που έχουν
χτίσει οι Πολωνοί τις διασποράς, και ιδιαίτερα αυτές του Αγίου
Μιχαήλ και Αγίου Ιωάννη Κάντιου στο Σικάγο.
Ιστορία
Σύμφωνα με τον χρονικογράφο Γιαν Ντούγκος, η Βασιλική της
Κοίμησης της Θεοτόκου στη κύρια πλατεία στην Κρακοβία ιδρύθηκε το
1221-22 από τον επίσκοπο της Κρακοβίας Ίβο Όντροβατς. Το κτίριο
καταστράφηκε κατά τη διάρκεια της μογγολικής εισβολής στην Πολωνία.
Ανάμεσα στο 1290 και το 1300 κατασκευάστηκε μια νέα γοτθική
εκκλησία στα θεμέλια που είχαν μείνει. Καθαγιάστηκε 23 χρόνια
αργότερα, το 1320.
Η εκκλησία ξανακατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου κατά τη διάρκεια της
βασιλείας του Καζίμηρου Γ΄ του Μεγάλου ανάμεσα στο 1355 και το 1365
με σημαντική οικονομική βοήθεια από τον εύπορο εστιάτορα Μικολάι
Βιέρζινεκ. Το πρεσβυτέριο ήταν επίμηκες και προστέθηκαν ψηλά
παράθυρα. Το κύριο κλίτος της εκκλησίας ολοκληρώθηκε το 1395-97, με
νέα τοξωτή οροφή η οποία κατασκευάστηκε από τον Νίκολας Βέρνερ από
την Πράγα.
Όμως, η οροφή πάνω από το πρεσβυτέριο κατέρρευσε το 1442, πιθανόν
εξαιτίας σεισμού, ο οποίος δεν είχε συμβεί πριν ή μετά στη
Κρακοβία.
Στο πρώτο μισό του 15ου αιώνα, προστέθηκαν τα πλευρικά
παρεκκλήσια. Τα περισσότερα από αυτά είναι έργα του Φρανσίσεκ
Βιέτσον. Την ίδια περίοδο ανεγέρθη ο βόρειος πύργος και σχεδιάστηκε
ώστε να είναι παρατηρητήριο για ολόκληρη την πόλη. Το 1478, ο
ξυλουργός Ματιέι Χέριγκ χρηματοδότησε την τοποθέτηση της κορυφής
του πύργου. Ένα επίχρυσο στέμμα τοποθετήθηκε πάνω του το 1666, και
παραμένει μέχρι σήμερα. Στο τέλος του 15ου αιώνα, ο ναός της
Παναγίας διακοσμήθηκε με γλυπτό τέμπλο, από τον Φάιτ Στος, ύστερου
γοτθικού σχεδιασμού.
Στο τέλος του 18ου αιώνα, με απόφαση του εφημέριου Γιάτσεκ
Αουγκιστίν Λοπάσκι, το εσωτερικό ανακατασκευστήκε σε μπαρόκ ρυθμό,
έργο του Φραντσέσκο Πλατσίντι. Όλα τα 26 τέμπλα, τα έπιπλα και οι
ζωγραφιές αντικαταστάθηκαν από τοίχους διακοσμημένους με πολύχρωμα
πλακάκια, έργο του Αντρεί Ραντβάνσκι.
Στις αρχές του 19ου αιώνα, η πόλη αποφάσισε ότι ένα κοιμητήριο
κοντά στη βασιλική έπρεπε να κλείσει και μετατράπηκε σε δημόσια
πλατεία, γνωστή σήμερα ως Πλατς Μαριάσκι (πλατεία της Παναγίας).
Την περίοδο 1887-1891, υπό τη διεύθυνση του Ταντέους Στριγιένσκι,
προστέθηκαν νεογοτθικά στοιχεία στο ναό. Τοιχογραφίες σχεδιάστηκαν
από τον Γιαν Ματέικο, ο οποίος εργάστηκε μαζί με τον Στάνισλαβ
Βισπιάνσκι και Γιόσεφ Μέχοφερ, οι οποίοι δημιούργησαν το βιτρώ στο
πρεσβυτέριο.
Εικόνες
|
Το γοτθικό τέμπλο από τον Φάιτ Στος
|
|
|
Ο ναός όπως φαίνεται από την οδό Μικολάισκα
|
|
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Τα Wikimedia Commons έχουν πολυμέσα
σχετικά με το θέμα
