Το κάστρο της Βενσέν (γαλλικά: Château de Vincennes) είναι ένα γαλλικό βασιλικό φρούριο του 14ου και 17ου αιώνα στα ανατολικά του Παρισιού, στην κοινότητα Βενσέν, σήμερα προάστιο της μητρόπολης.
Στέγασε για μεγάλο χρονικό διάστημα τη βασιλική οικογένεια της Γαλλίας με όλο το προσωπικό, μέρος της διοίκησης του βασιλείου της Γαλλίας και τον απαραίτητο στρατό για την υπεράσπισή του.
Το κάστρο είναι καταχωρημένο ως ιστορικό μνημείο το 1993 και 1999 και είναι η έδρα της υπηρεσίας Ιστορικής Άμυνας και της υπηρεσίας Αρχιτεκτονικής και Κληρονομιάς.
Το κάστρο της Βενσέν αποτελείται από ένα μακρύ ορθογώνιο τείχος, του οποίου η περίμετρος είναι μεγαλύτερη του χιλιομέτρου (330 x 175 μέτρα). Έχει έξι πύργους και τρεις πύλες, η καθεμιά αρχικά 13 μέτρα ύψος, και περιβάλλεται από βαθιά τάφρο. Ο χώρος που προστατεύεται με αυτόν τον τρόπο περιλαμβάνει έναν κεντρικό πύργο-ακρόπυργο ύψους 52 μέτρων, διοικητικά, πολιτικά και στρατιωτικά κτίρια και ένα παρεκκλήσι. Το νότιο άκρο αποτελείται από δύο πτέρυγες η μία απέναντι στην άλλη, το Περίπτερο του βασιλιά και το Περίπτερο της βασίλισσας, που χτίστηκαν από τον Λουί Λε Βω.
Τον Μεσαίωνα, το κάστρο είχε τη δυνατότητα να στεγάσει αρκετές δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους. Το ακροπύργιο σχεδιάστηκε για να στεγάσει τον βασιλιά της Γαλλίας σε περίπτωση κινδύνου και είναι από μόνο του ένα οχυρό. Μεγάλη τάφρος, ένα παρατηρητήριο-σημείο ελέγχου και δύο ανυψούμενες γέφυρες πάνω από την τάφρο εξασφάλιζαν την άμυνά του. Το χαμηλότερο επίπεδο χρησίμευε ως αποθήκη νερού και τροφίμων. Ο πρώτος και ο δεύτερος όροφος ήταν τα βασιλικά διαμερίσματα. Τα άλλα τρία ανώτερα επίπεδα στέγαζαν το προσωπικό και τους στρατιώτες.
Τα παλαιότερα σωζόμενα τμήματα του κάστρου χρονολογούνται από τον 14ο αιώνα.
Το κάστρο της Βενσέν, όπως και άλλα κάστρα, αρχικά ήταν ένα κυνηγετικό περίπτερο που χτίστηκε από τον Λουδοβίκο Ζ' στο δάσος της Βενσέν γύρω στο 1150. Τον 13ο αιώνα, ο Φίλιππος Αύγουστος και ο Λουδοβίκος Θ΄ δημιούργησαν ένα πιο στερεό οικοδόμημα. Αναφέρεται ότι από το κάστρο αυτό ο Λουδοβίκος Θ΄ ξεκίνησε για την Όγδοη Σταυροφορία, από την οποία δεν επέστρεψε ποτέ.
Το κάστρο ήταν βασιλική κατοικία για αιώνες και πολλά γεγονότα είναι συνδεδεμένα μ'αυτό, όπως βασιλικοί γάμοι: ο Φίλιππος Γ΄ (το 1274) και ο Φίλιππος Δ΄ (το 1284) παντρεύτηκαν εδώ και θάνατοι: τέσσερις Γάλλοι βασιλείς πέθαναν στο κάστρο: ο Λουδοβίκος Ι' (1316), ο Φίλιππος Ε΄ (1322) ) και ο Κάρολος Δ΄ (1328) και ο Κάρολος Θ' (1574). Ο βασιλιάς της Αγγλίας Ερρίκος Ε΄ πέθανε στο κάστρο το 1422 μετά την πολιορκία του Μω. Ήταν επίσης ο τόπος που επέλεξε ο Καρδινάλιος Μαζαρέν για κατοικία του και όπου πέθανε το 1661.
Το κάστρο επεκτάθηκε, αντικαθιστώντας την πρώτη κατασκευή, στα τέλη του 14ου αιώνα. Ένα ακροπύργιο ύψους 52 μέτρων προστέθηκε από τον Φίλιππο ΣΤ', ένα έργο που ξεκίνησε γύρω στο 1337. Η κατασκευή των τειχών του κάστρου ολοκληρώθηκε από τη δυναστεία των Βαλουά σχεδόν δύο γενιές αργότερα (γύρω στο 1410). Το ακροπύργιο χρησίμευε ως κατοικία για την βασιλική οικογένεια και είναι γνωστό ότι εκεί υπήρχε η βιβλιοθήκη και το προσωπικό γραφείο του Καρόλου Ε'.
Στο κάστρο της Βενσέν φυλάχθηκαν προσωρινά τα λείψανα του Ακάνθινου στεφάνου, πριν μεταφερθούν στο παρεκκλήσι Σαιντ Σαπέλ στο Παρίσι το οποίο κατασκευάστηκε κατ'επιθυμία του Λουδοβίκου Θ' για να τα δεχθεί μαζί με άλλα ιερά λείψανα που είχε συγκεντρώσει ο βασιλιάς.
Ο Ερρίκος Δ΄ φυλακίστηκε στο κάστρο κατά τη διάρκεια των Θρησκευτικών πολέμων.
Το τελευταίο τέταρτο του 17ου αιώνα, ο αρχιτέκτονας Λουί Λε Βω δημιούργησε για τον Λουδοβίκο ΙΔ' τα δύο περίπτερα, το Παβιγιόν ντυ Ρουά (περίπτερο του βασιλιά) και το Παβιγιόν ντε λα Ρεν (περίπτερο της βασίλισσας) που προορίζονταν για τη μητέρα του βασιλιά και τον καρδινάλιο Μαζαρέν.
Το κάστρο εγκαταλείφθηκε τον 18ο αιώνα και στους χώρους του άρχισε να λειτουργεί εργαστήριο ειδών πορσελάνης, αργότερα μετατράπηκε σε κρατική φυλακή με κρατούμενους πρόσωπα όπως ο Μαρκήσιος ντε Σαντ, ο Ντενί Ντιντερό και ο κόμης Μιραμπώ και στη συνέχεια ως κοινότητα των μοναχών Βενεδικτίνων. Από το 1796 χρησίμευσε ως οπλοστάσιο.
Το 1804, στο κάστρο έγινε η εκτέλεση του δούκα του Ανγκιέν και το 1917 η εκτέλεση της κατασκόπου Μάτα Χάρι.
Κατά τη διάρκεια της ναζιστικής κατοχής, οι Γερμανοί εγκατέστησαν σε αυτό αποθήκες. Υπήρξε ο χώρος εκτέλεσης 30 αιχμαλώτων στις 20 Αυγούστου 1944.
Τον 19ο αιώνα, κατασκευάστηκαν κήποι σε αγγλικό στιλ. Το 1860, ο Ναπολέοντας Γ' άρχισε εργασίες αποκατάστασης στο παρεκκλήσι και τον κεντρικό πύργο και δώρισε το δάσος της Βενσέν (9,95 τετραγωνικά χιλιόμετρα) στην πόλη του Παρισιού ως δημόσιο πάρκο.
Τον 20ό αιώνα το κάστρο χρησιμοποιήθηκε ως στρατιωτικό αρχηγείο του Αρχηγού Γενικού Επιτελείου στρατηγού Μωρίς Γκαμελέν κατά την ανεπιτυχή υπεράσπιση της Γαλλίας κατά την εισβολή του γερμανικού στρατού το 1940.
Το κάστρο της Βενσέν υπάγεται στο Υπουργείο Πολιτισμού (ο χώρος καταχωρήθηκε ως ιστορικό μνημείο το 1993 και το 1999, και στεγάζει την υπηρεσία της Αρχιτεκτονικής και Κληρονομιάς. Υπάγεται επίσης και στο Υπουργείο Άμυνας και στεγάζει την υπηρεσία Ιστορικής Άμυνας από το 1948.
