Το Φρούριο του Χερτβίσι ( γεωργιανά: ხერთვისის ციხე ) είναι ένα από τα παλαιότερα φρούρια στη Γεωργία και χρησιμοποιήθηκε καθ 'όλη τη διάρκεια της Γεωργιανής φεουδαρχικής περιόδου. Βρίσκεται στην περιοχή Μεσκχέτι, στο μχάρε Σάμτσχε-Τζαβαχέτι στη Νότια Γεωργία. Ένα οχυρό που είχε κτιστεί στην τοποθεσία αυτή τον 2ο αιώνα π.Χ., σύμφωνα με τον θρύλο, καταστράφηκε από τον Αλέξανδρο τον Μέγα. Η εκκλησία χρονολογείται του 985 και τα σημερινά τείχη του 1354.
Τα παλαιότερα τμήματα του φρουρίου χρονολογούνται του 10ου-11ου αιώνα, και τότε ήταν το κέντρο της περιοχής Μεσκχέτι. Κατά τον 12ο αιώνα έγινε πόλη. Σύμφωνα με έναν θρύλο, η βασίλισσα Θαμάρ είχε διοργανώσει διαγωνισμούς για την καλύτερη κατασκευή πύργου στο φρούριο. Τον 13ο αιώνα οι Μογγόλοι κατέστρεψαν το φρούριο.
To 1356 ο Ζακαρία Καμκαμισβίλι, ο Θησαυροφύλακας του βασιλιά, κατασκεύασε εκ νέου το κάστρο και τους προμαχώνες.
Τον 16ο αιώνα το κάστρο ανήκε στον φεουδαρχικό οίκο των Χερτβισάρι, μέχρι το 1578 που καταλήφθηκε από τους Οθωμανούς, οι οποίοι κατά τα επόμενα 300 χρόνια είχαν υπό έλεγχο ολόκληρη την περιοχή του Χερτβίσι.
Το 1771, κατά τον Ρωσο-Τουρκικό πόλεμο του 1768-1774 , ο Γεωργιανός βασιλιάς Ηράκλειος Β' επανέκτησε για λίγο το κάστρο, αλλά τελικά αναγκάστηκε να το παραδώσει κατόπιν προδοσίας.
Οι Οθωμανοί κράτησαν το φρούριο μέχρι τον Ρωσο-Τουρκικό πόλεμο του 1828-1829, μετά τον οποίο το κάστρο προσαρτήθηκε στη Ρωσική Αυτοκρατορία. Στα τέλη του 19ου αιώνα το Χερτβίσι ήταν στρατιωτική βάση για τα Ρωσικά και Γεωργιανά στρατεύματα. Σταδιακά έχασε τη στρατιωτική στρατηγική του σημασία.
Επί του παρόντος είναι αξιοθέατο ανοιχτό για επισκέψεις του κοινού.
Το κάστρο είναι χτισμένο σε μια ψηλή βραχώδη κορυφογραμμή, στη συμβολή των ποταμών Παραβάνι και Κύρος. Αυτοί οι ποταμοί ρέουν μέσα από βαθιά φαράγγια και έτσι το κάστρο φύλασσε ένα σημαντικό κομμάτι της διαδρομής από την Βυζαντινή αυτοκρατορία προς τον Καύκασο. Το φρούριο περιλαμβάνει ένα επίμηκες κάστρο και το εξωτερικό τείχος. Με μήκος 150 μ. και πλάτος 30 μ., πρόκειται για ένα από τα μεγαλύτερα Γεωργιανά φρούρια. Οι προμαχώνες του έχουν πάχος 1,5 μ. και ορθώνονται σε ύψος έως 20 μ. Μέσα στο φρούριο υπάρχει ένα πεντάπλευρο παρατηρητήριο, η ακρόπολη, η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου και τα απομεινάρια μίας σήραγγας που οδηγούσε από το κάστρο κάτω στο ποτάμι. Η εκκλησία έχει εξωτερικές διαστάσεις 2,7 x 4,3 μ., έχει μία είσοδο στα δυτικά και χρονολογείται του 985.
