Το βασιλικό κάστρο του Μπλουά (γαλλικά: Château Royal de Blois) βρίσκεται στο κέντρο της πόλης της πόλης Μπλουά, στη δεξιά όχθη του ποταμού Λίγηρα, στο νομό Λουάρ-ε-Σερ (Loir-et-Cher) στην κοιλάδα του Λίγηρα, στη Γαλλία. Κατοικία πολλών Γάλλων βασιλέων είναι επίσης ο τόπος όπου η Ζαν ντ’Αρκ πήγε το 1429 για να την ευλογήσει ο Αρχιεπίσκοπος της Ρενς πριν αναχωρήσει με το στρατό της για να διώξει τους Άγγλους από την Ορλεάνη.
Το κάστρο του Μπλουά δεσπόζει στην πόλη Μπλουά και αποτελείται από πολλά κτίρια. Συγκεντρώνει γύρω από μια ενιαία αυλή ένα πανόραμα της γαλλικής αρχιτεκτονικής από τον Μεσαίωνα έως την κλασική εποχή που το καθιστά ένα βασικό κτίριο για την κατανόηση της εξέλιξης της αρχιτεκτονικής κατά τη διάρκεια των αιώνων. Συνυπάρχουν: το μεσαιωνικό φρούριο του 13ου αιώνα, η γοτθική πτέρυγα του Λουδοβίκου ΙΒ’, η αναγεννησιακή πτέρυγα του Φραγκίσκου Α’ και η πτέρυγα του Γκαστόν της Ορλεάνης.Τα ανακαινισμένα βασιλικά διαμερίσματα είναι επιπλωμένα και διακοσμημένα με πολυχρωματικές διακοσμήσεις του 19ου αιώνα, που δημιουργήθηκαν από τον Félix Duban. Η κατασκευή αυτών των κτιρίων ξεκίνησε το 13ο και τελείωσε το 17ο αιώνα. Διαθέτει 564 δωμάτια και 75 σκάλες, από τις οποίες μόνο 23 χρησιμοποιούνταν συχνά. Υπάρχουν 100 υπνοδωμάτια, με τζάκι στο κάθε ένα.
Κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Καρόλου του Φαλακρού, το 854, το castrum Blisum ( «Κάστρο του Μπλουά»), χτισμένο στις όχθες του Λίγηρα, δέχθηκε επίθεση από τους Βίκινγκς. Το φρούριο ξαναχτίστηκε στην καρδιά της περιοχής της οποίας κύριοι ήταν οι κόμητες του Μπλουά, ισχυροί φεουδάρχες του 10ου και 11ου αιώνα, των οποίων οι κτήσεις επεκτείνονταν στην περιοχή του Μπλουά και της Σαρτρ και στην Καμπανία. Το πρώτο φρούριο, ο «μεγάλος πύργος», χτίστηκε από τον Τιμπώ Α’(910-975) το 10ο αιώνα. Στα 1080, ένας χάρτης δείχνει τον Tιμπώ Γ’ να απονέμει δικαιοσύνη «στο κάστρο του Μπλουά, στην αυλή πίσω από το παλάτι, κοντά στον πύργο, στο ισόγειο του παλατιού». Στο τέλος του 12ου αιώνα χτίστηκε ο ναός του Saint-Sauveur στο προαύλιο.
Τον 13ο αιώνα, το κάστρο ξαναχτίστηκε από μέλη του βουργουνδικού οίκου των Σατιγιόν. Ο χρονογράφος Ζαν Φρουασάρ (Jean Froissard ) το περιγράφει ως "όμορφο και ψηλό, ισχυρό, ένα από τα πιο όμορφα του βασιλείου της Γαλλίας". Ο τελευταίος απόγονος της οικογένειας των Châtillon, Γκυ Β’, κόμης του Μπλουά, πούλησε το κάστρο το 1392 στον Λουδοβίκο Α' της Ορλεάνης, αδελφό του Κάρολου 6ου, στην κατοχή του οποίου περιήλθε το 1397, μετά το θάνατο του Γκυ. Όταν ο Λουδοβίκος της Ορλεάνης δολοφονήθηκε στο Παρίσι το 1407 με διαταγή του Ιωάννη Α΄ της Βουργουνδίας, η χήρα του, Βαλεντίνα Βισκόντι, πήγε να ζήσει στο Μπλουά όπου και πέθανε την επόμενη χρονιά, έχοντας χαραγμένο σε τοίχο του κάστρου: "Τίποτα δεν είναι περισσότερο για μένα, περισσότερο δεν είναι τίποτα για μένα". Ο γιος της Κάρολος, συνελήφθη από τους Άγγλους κατά τη διάρκεια της καταστροφικής μάχης του Αζινκούρ το 1415.
Το 1429, πριν από την αναχώρηση για να άρει την πολιορκία της Ορλεάνης, η Ιωάννα της Λωραίνης ευλογήθηκε στο παρεκκλήσι από τον Αρχιεπίσκοπο της Ρενς.
Μετά από 25 χρόνια αιχμαλωσίας στην Αγγλία, ο Κάρολος της Ορλεάνης επέστρεψε στο Μπλουά και, ποιητής ο ίδιος, συγκέντρωσε γύρω του μια αυλή μελετητών και λογίων. Σε ένα διαγωνισμό ποίησης που διοργανώθηκε στο Μπλουά εκείνη την εποχή ο Φρανσουά Βιγιόν παρουσιάστηκε με τη Μπαλάντα για το διαγωνισμό του Μπλουά (Ballade du concours de Blois).Ο Κάρολος της Ορλεάνης κατεδάφισε τμήματα του παλιού κάστρου, ώστε να καταστεί πιο κατοικήσιμο. Από το φρούριο αυτής της περιόδου παραμένει στο παρόν κάστρο μόνο η μεγάλη αίθουσα, που χρονολογείται από το 13ο αιώνα και ο κυλινδρικός πύργος.
Στις 27 Ιουνίου 1462 γεννήθηκε στο κάστρο του Μπλουά ο Λουδοβίκος, γιος του Καρόλου της Ορλεάνης, Έγινε βασιλιάς της Γαλλίας το 1498 με το όνομα Λουδοβίκος ΙΒ΄. Το μεσαιωνικό κάστρο των κομήτων του Μπλουά έγινε βασιλική κατοικία και ο Λουδοβίκος το κατέστησε κύρια κατοικία του, προτιμώντας το από το κάστρο του Αμπουάζ. Στις αρχές του 1500 (μεταξύ 1498 και 1503), ο Λουδοβίκος ΙΒ΄ ξεκίνησε με την Άννα της Βρετάνης (σύζυγό του από το 1499) ανακατασκευή του κάστρου σε αυτό που θα ονομαστεί αργότερα στυλ Λουδοβίκου ΙΒ΄, συνδυάζοντας το γοτθικό ρυθμό με στοιχεία που ήδη ανήκουν στο στυλ της Αναγέννησης. Το χωρίς οχυρώσεις κτίριο ολοκληρώθηκε υπό τη διεύθυνση των αρχιτεκτόνων Jacques Colin και Biart Sourdeau (ο οποίος εργάστηκε επίσης στην κατασκευή της πτέρυγας Φραγκίσκου Α΄). Κατασκευάστηκε επίσης και ένας κήπος σε αναγεννησιακό ρυθμό, που δεν υπάρχει σήμερα. Επίσης, ανεγέρθηκε το παρεκκλήσι του Saint-Calais. Ο χρονικογράφος Ζαν ντ΄Ωτόν (Jean d'Auton, 1466-1528) θα πει «όλα καινούργια και τόσο πολυτελή που φαινόταν για βασιλική δουλειά» . Καθώς ο Λουδοβίκος ΙΒ΄ το είχε επιλέξει για χειμερινή κατοικία, το κάστρο του Μπλουά έγινε η σκηνή πολλών διπλωματικών και κοινωνικών γεγονότων, όπως ο γάμος του Τσέζαρε Βοργία το 1499, η υποδοχή του αρχιδούκα Φιλίππου της Αυστρίας το 1501, ο γάμος του Γουλιέλμου Θ΄ του Μομφερράτου, και της Άννας, κόρης του δούκα Ρενέ του Αλανσόν το 1508, οι αρραβώνες της Μαργαρίτας της Ανγκουλέμ με το Δούκα της Αλανσόν Κάρολο Δ' το 1509, η διαμονή του Μακιαβέλι το 1501 και το 1510, ο θάνατος της Άννας της Βρετάνης το 1514.
Η Κλωντ της Γαλλίας, κόρη του Λουδοβίκου ΙΒ΄ και της Άννας της Βρετάνης παντρεύτηκε το 1514 τον εξάδελφό της Φραγκίσκο της Ανγκουλέμ, εγγονό του Λουδοβίκου της Ορλεάνης. Αυτός ανέβηκε στο θρόνο το 1515 με το όνομα Φραγκίσκος Α΄ και η Κλωντ, με την πρόθεση να εγκαταλείψει το κάστρο Αμπουάζ, ανακαίνισε το κάστρο του Μπλουά για να εγκατασταθεί εκεί με τη βασιλική αυλή. Την ίδια χρονιά, ο Φραγκίσκος Α΄ ξεκίνησε την κατασκευή της νέας πτέρυγας, σε αναγεννησιακό ρυθμό και εκεί άρχισε μια από τις πιο σημαντικές συλλογές βιβλίων της εποχής. Η επίβλεψη των έργων δόθηκε στον Ιταλό αρχιτέκτονα Dominique de Cortone στον οποίο χρωστάμε τη μνημειώδη σκάλα. Αλλά μετά το θάνατο της συζύγου του στο κάστρο, το 1524, οι εργασίες σταμάτησαν. Ο Φραγκίσκος Α΄ έφυγε από το Μπλουά και εγκαταστάθηκε στο Φονταινεμπλώ, όπου έστειλε την εντυπωσιακή βιβλιοθήκη του για να ιδρύσει την Εθνική Βιβλιοθήκη. Παρ 'όλα αυτά, το Μπλουά δεν εγκαταλείφθηκε καθώς η Κλωντ της Γαλλίας είχε γεννήσει επτά παιδιά και έτσι το Μπλουά έγινε ένα είδος «φυτώριο» όπου εκπαιδεύονταν οι βασιλικοί γόνοι.
Στις 18 Οκτωβρίου 1534, υποστηρικτές της Μεταρρύθμισης τοιχοκόλλησαν φυλλάδια εναντίον της λειτουργίας, ακόμη και στην πόρτα του θαλάμου του βασιλιά. Αυτή η υπόθεση σηματοδότησε την αρχή της καταστολής του Προτεσταντισμού στη Γαλλία, μετά από μια περίοδο σχετικής ανοχής.
Το 1539 το κάστρο του Μπλουά δέχθηκε την επίσκεψη του Καρόλου Κουίντου και στο Μπλουά επίσης είναι που ο ποιητής Πιερ ντε Ρονσάρ συνάντησε σε ένα χορό τον Απρίλιο του 1545 την Κασσάνδρα Σαλβιάτι, που του ενέπνευσε το έργο Οι έρωτες της Κασσάνδρας.
Όταν ο Ερρίκος Β΄, γιος του Φραγκίσκου Α΄, στέφτηκε βασιλιάς της Γαλλίας, έκανε την επίσημη είσοδό του στο Μπλουά τον Αύγουστο του 1547, συνοδευόμενος από «γυμνές γυναίκες πάνω σε βόδια» (ίσως μια αναπαράσταση του μύθου του Δία και της Ευρώπης, που σοκάρισε αρκετούς παρατηρητές). Το 1556 παρουσιάστηκε ενώπιον του βασιλιά, η τραγωδία Σοφονίσβη, το πρώτο θεατρικό έργο που ακολούθησε τον παραδοσιακό κανόνα των τριών ενοτήτων.
Το κάστρο του Μπλουά παραμένει η κύρια κατοικία των διαδόχων του Ερρίκου Β’ και ιδιαίτερα του Φραγκίσκου Β΄ και του Κάρολου Θ’. Ο Φραγκίσκος Β΄ πέρασε εκεί το χειμώνα του 1559 με τη σύζυγό του, Μαρία Στιούαρτ, η οποία είχε μεγαλώσει εκεί. Το 1571 ο ναύαρχος Κολινύ επέστρεψε στο Μπλουά σε πολύ καλές σχέσεις με τον Κάρολο Θ΄ και τη βασιλομήτωρα Αικατερίνη των Μεδίκων. Το 1572, μια συνθήκη με την Αγγλία υπογράφηκε και τον Απρίλιο γιορτάστηκαν στο παρεκκλήσι οι αρραβώνες του Ερρίκου της Ναβάρας (αργότερα Ερρίκος Δ΄) και της Μαργαρίτας της Γαλλίας. Εδώ, στο Μπλουά, ο Ερρίκος Γ΄συγκάλεσε τις Γενικές Τάξεις στην αίθουσα που σήμερα ονομάζεται «Αίθουσα των Τάξεων.» Μέσα στο κάστρο, στο δωμάτιό του στο δεύτερο όροφο, δολοφονήθηκε στις 23 Δεκεμβρίου 1588 ο Δούκας του Γκιζ, κατά διαταγή του Ερρίκου Γ΄. Ο αδελφός του δούκα, ο Καρδινάλιος Λουδοβίκος Β΄ντε Γκυζ, δολοφονήθηκε την επόμενη. Λίγο αργότερα, στις 5 Ιανουαρίου 1589, η Βασίλισσα Αικατερίνη των Μεδίκων πέθανε στο Μπλουά.
Το κάστρο κατοικήθηκε από τον Ερρίκο Δ΄, ο οποίος έμεινε εκεί το 1589, 1598 και 1599. Το 1598, ξεκίνησε νέες κατασκευές στο κάστρο. Μετά το θάνατο του Ερρίκου Δ΄ το 1610, το κάστρο έγινε τόπος εξορίας της χήρας του, Μαρίας των Μεδίκων, και το επισκέφθηκε ο Ρισελιέ όταν πέρασαν με το Λουδοβίκο ΙΓ' και την Άννα της Αυστρίας το 1616. Εξορισμένη στο Μπλουά το 1617 από το γιο της Λουδοβίκο ΙΓ΄, η Μαρία των Μεδίκων ανέλαβε να κατασκευάσει ένα περίπτερο στη βορειοδυτική γωνία και το ανέθεσε στον αρχιτέκτονα Solomon Brush, γεγονός που μένει στη μνήμη μας από μια επιγραφή στα υπόγεια της πτέρυγας του Γκαστόν της Ορλεάνης. Μετά από δύο χρόνια αιχμαλωσίας, η βασιλομήτωρ δραπέτευσε από το κάστρο τη νύχτα της 21ης-22ας Φεβρουαρίου 1619, σύμφωνα με το μύθο χρησιμοποιώντας μια σκάλα από σχοινί αλλά κατά πάσα πιθανότητα επωφελήθηκε από τα έργα που επιτελούνταν έξω. Μετά από αυτό κατέληξαν να συμφιλιωθούν προσωρινά με το γιο της.
Το 1624 ο Λουδοβίκος ΙΓ΄ παραχώρησε την κομητεία Μπλουά στον αδελφό του Γκαστόν της Ορλεάνης για γαμήλιο δώρο. Ο Γκαστόν της Ορλεάνης αισθανόταν πάντα μια βαθιά αγάπη για το κάστρο, επιβεβαιώνοντας ότι «ο αέρας του Μπλουά τον θεράπευσε». Το 1635 έγινε μια νέα προσπάθεια να αναπτυχθεί το κάστρο με μια νέα πτέρυγα που σχεδιάστηκε από τον François Mansart. Αλλά τα οικονομικά προβλήματα το 1638 ανάγκασαν τον Γκαστόν να εγκαταλείψει το έργο και να κατοικηθεί η πτέρυγα Φραγκίσκου Α΄ (η οποία θα είχε καταστραφεί εάν το έργο είχε ολοκληρωθεί). Οι τροποποιήσεις των βασιλικών διαμερισμάτων χρονολογούνται από αυτή την εποχή. Ο Γκαστόν έζησε εκεί έως το θάνατό του στις 2 Φεβρουαρίου 1660, οπότε εγκαταλείφθηκε το κάστρο.
Εγκαταλειμμένο από τον Λουδοβίκο ΙΔ΄, το κάστρο δεν κατοικείται πλέον. Το 18ο αιώνα ο βασιλιάς το παραχώρησε σε πρώην υπαλλήλους του, που χώρισαν το εσωτερικό του κάστρου σε μικρά διαμερίσματα. Περί το 1720, μετά από πρόταση του Υπουργείου πολέμου, εγκαταστάθηκε στο Μπλουά ένα σύνταγμα ιππικού.
Κατά την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης το κάστρο ήταν ήδη από 130 χρόνια εγκαταλελειμμένο, λεηλατήθηκε όμως και αφαιρέθηκαν έπιπλα, αγάλματα και άλλα αντικείμενα. Η κατάσταση του κάστρου στο σύνολό της ήταν τέτοια ώστε κινδύνευε με κατεδάφιση, έως ότου ο Ναπολέων αποφάσισε να το παραχωρήσει στην πόλη Μπλουά το 1810. Ωστόσο, λόγω έλλειψης χρημάτων, το κάστρο χρησιμοποιήθηκε πάλι ως στρατώνας για το στρατό. Το 1834, το νότιο μισό της πτέρυγας του Κάρολου της Ορλεάνης καταστράφηκε για τη δημιουργία στρατιωτικών κουζινών. Η στρατιωτική παρουσία στο κάστρο δεν εμπόδισε το άνοιγμα της πτέρυγας Φραγκίσκου Α΄ στο κοινό μετά την Παλινόρθωση. Το κάστρο επισκέφθηκαν τότε και διάσημες προσωπικότητες όπως οι Βικτώρ Ουγκό, Ονορέ ντε Μπαλζάκ,Αλέξανδρος Δουμάς.
Το 1840, κατά τη βασιλεία του Λουδοβίκου Φιλίππου, το κάστρο χαρακτηρίστηκε ιστορικό μνημείο, κυρίως μετά από ενέργειες του Προσπέρ Μεριμέ. Την αποκατάσταση των βασιλικών διαμερισμάτων της πτέρυγας Φραγκίσκου Α΄ ανέλαβε ο Felix Duban το 1846. Ακολούθησαν και άλλες εργασίες αναστήλωσης και μετά το 1871 το κάστρο έγινε μουσείο. Το 1850 ο δήμαρχος του Μπλουά ίδρυσε το μουσείο καλών τεχνών του Μπλουά και το εγκατέστησε στην πτέρυγα Φραγκίσκου Α΄. Το κάστρο σήμερα είναι ιδιοκτησία της πόλης Μπλουά και είναι ένα από τα πλέον επισκέψιμα μνημεία της Γαλλίας.
